Neden Linux?

Özgür dünyada, kişisel seçimlerimizle yaşayan bizler, kullandığımız ya da etkileşime girdiğimiz her kavramda seçme inisiyatifine sahibiz. Bilgisayarlarımızda kullandığımız işletim sistemleri de bu seçimlerimize konu olan yüzlerce unsurdan sadece biri. Ama önemli olanlardan biri. İşletim sistemi seçimlerinde pek çok temel kriterin göz önünde bulundurulması gerekirken, genellikle son kullanıcılar üzerindeki etkili kriterin baskın pazarlama politikaları olduğunu görüyoruz. Bu sebepledir ki alternatif sistemlere göre daha fazla esnekliği ve verimi sıfır maliyetle sunan Linux, ancak belirli bir bilinç seviyesinden sonra son kullanıcıların masaüstlerinde yerini alabiliyor. Peki Linux gerçekten benzerlerinden daha mı iyi? Cevabı, son kullanıcılar için geçerli olan birkaç platformda Linux’un özelliklerini değerlendirerek bulmak en iyisi. Linux’un neden yüzbinlerce insanı peşinden sürüklediğini keşfetmeye hazırsanız başlıyoruz.

Kolay Ulaşılabilirlik

Linux için ücret ödemek zorunda değilsiniz. Hatta sahip olmak için bir mağazaya gitmeniz ya da yeni bir bilgisayar almanız da gerekmez. Bir internet bağlantınızın olması yeterlidir ya da bir arkadaşınızın sizin için Linux cd’sini kopyalaması…Evet evet…Yanlış duymadınız. Kopyalamak. Özgür yazılım felsefesi gereğince GPL lisanslı tüm yazılımlar kopyalanabilir, çoğaltılabilir, dağıtılabilir, içeriği değiştirilebilir ve ihtiyaçlara göre modifiye edilebilir. Üstelik bunlar için hiç kimse sizden en ufak bir ücret talep etmez. Diğer işletim sistemleri için harcayacağınız tutarlar (en az 150 YTL) göz önünde tutulduğunda Linux’a sahip olmanın ne kadar kolay olduğu rahatlıkla görülebilir.

Açık Kaynak ve Ulusal Güvenlik

Linux dağıtımları açık kaynak kodlu üretildiklerinden sisteminizin nasıl çalıştığını bilirsiniz. Arka planda sizden habersiz işlemler yapılamaz. Bu bağlamda Linux, güvenlik gerektiren kritik görevlerde (askeri, istihbarat, kamusal) kullanılabilecek ideal bir sistemdir. İçinde neler olduğu bilinmeyen, kapalı kaynak kodlu bir sistemin stratejik projelerde görev almasının risk yaratacağı çok açıktır. Bu özellikleri, Linux’u masaüstü kullanımından da alıkoymaz elbette. Masaüstü kullanıcılarının da yazılımları özgürce kullanma, bilgisayarlarının içinde neler döndüğünü bilme ve kullandıkları ürünü kişiselleştirip geliştime hakları vardır.

Linux’un Ekonomik Etkileri ve Toplam Maliyetler

Linux GPL lisansıyla dağıtılan özgür bir yazılım olduğundan ücretsiz olarak edinilebilir ve kullanılabilir. Bu sebeple toplam bilgisayar maliyetleri içinde yer almaz. 600 TL’lik bir bilgisayar satın aldığınızda eğer içinde ön yüklü olarak Windows işletim sistemi varsa yaptığınız sadece “450-500 TL’lik bir sisteme 600 TL” ödemek olmuştur. Bilgisayarınız için ödediğiniz paranın yaklaşık %20-25’i aslında Windows için üreticisine ödediğiniz tutardır.

Bir başka örnek, ülkemiz gibi teknoloji üretemeyen ama başarılı bir ziraatçi de olamayan ülkeler için hayli çarpıcıdır. Dünya genelindeki ürün fiyatlarından hazırlanan istatistiklere göre 1 birim teknoloji ürünü satın alabilmeniz için 567 birim tarım ürünü satmanız gerekir. En azından satın aldığımız bilgisayarlarda (ülkemizde en çok satılan teknoloji ürünü) Linux kullanarak bu orantıyı %20-25 oranında lehimize çevirmemiz mümkündür.

Bahsettiğimiz bu oranın sadece işletim sistemi kaynaklı olduğunu gözden kaçırmayalım. Üzerine işlevsel programlar kurulmamış bir işletim sistemi hiçbir işe yaramaz. En çok ihtiyaç duyulan programların başında ise hem kurumsal hem de bireysel kullanıcıların ihtiyacı ofis bileşenleri gelir. Özgür yazılım alternatiflerini tercih etmemeniz halinde minimum 300 TL’ye rahatlıkla (!) bir ofis setine sahip olabilirsiniz. Tabi epeyce kırpılmış olarak. Seçiminiz ücretli muadilleri yerine Open Office olursa çok daha gelişmiş bir ofis pakedine ücretsiz sahip olabilirsiniz.

Donanımlar da işletim sisteminin sağlıklı işleyişi için çok önemli. Sürüm numarası değiştikçe daha da aç bir şekilde karşımıza çıkan işletim sistemleri için daha hızlı işlemcilere, daha büyük kapasiteli bellek modüllerine ihtiyaç duyarken, Linux’un her sürümünde daha verimli çalıştığına şahit oluruz. Linux, 512MB bellekli bir bilgisayarda, ancak 2GB bellekle birşeyler yapabilen Vista’dan çok daha fazla görsellik, işlevsellik ve performans sunabilir. Daha az bellek elbette daha az maliyet demektir.

Virüs Korkusu Kontrol Altında

Windows için yazılmış 100.000 civarında virüs Linux üzerinden tamamen hareketsizdir. Hiçbir etkileri yoktur. Elbette Linux için de virüs yazılabilmesinin önünde bir engel yok. Ne varki harika tasarlanmış, yetki ve kullanım mimarisi sayesinde Linux, virüslerin hareket kabiliyetini kısıtlar. Bilgisayarınızdan çıkış yapmadıkça adeta karantina altında gibi olurlar.

Daha Kararlı ve Sağlam Bir Sistem

Linux sistemler hiç kapatılmadan yıllarca çalışabilirler. Çekirdeği de ilgilendiren türden olmadıkça güncellemelerde yeniden başlatılmaya ihtiyaç duymazlar. Çalışmalarınıza kesintiye uğramadan, güvenle devam edebilirsiniz.

Görsellik / Çeşitlilik

Yaşamımızdaki herşey gibi bilgisayarlarımızda kullandığımız sistemlerin de göze hoş gelen, heyecan verici, yormayan, kullanımı zevkli ürünler olmasını isteriz. Linux bu isteğimizi de esnek tasarımı, farklı masaüstü yöneticileri, hayal gücünüzle sınırlı kişiselleştirilebilme seçenekleriyle harikulade bir şekilde yerine getirir. Üstelik diğer işletim sistemleri gibi pahalı işlemcilere ve gigabyte’lar dolusu belleğe ihtiyaç duymadan.

Bugün yeryüzünde 500’den fazla değişik Linux dağıtımı vardır. Bu da aynı işi yapmanın 500’den fazla değişik ve eğlenceli yolu olduğu anlamına gelir. Bu dağıtımlarda da farklı masaüstü yöneticileriyle (Gnome, KDE, Xfce vb.) tarzınıza en uygun çalışma ortamında işlerinizi yürütürsünüz.

Performans

Linux, doğası gereği hızlıdır. Diğer işletim sistemleri gibi zaman geçtikçe hantallaşmaz. Donanımların yeteneklerini son derece verimli kullanır. Çalışmak için yüksek konfigürasyonlar gerektirmez. 800 Mhz işlemcili ve 512 MB bellekli bir sistemde dahi rahatlıkla çalışır. Dosya sistemi, tasarımı sebebiyle kırılmaya (fragmantasyon) uğramaz. Bu sebeple sabit diskinize erişim hızınız asla düşmez. Diğer işletim sistemlerindeki gibi ardı ardına kurup sildiğiniz programlar sisteminizin performansını etkilemez. Sisteminizin kontrolü sizdedir, sizin kontrolünüz sisteminizde değil…

Pratik Kurulum

Bir Windows’u kurmuş olmak, yapılacak işlere yeni başlamak demektir. Sadece kurmanız yetmez. Ses duyabilmeniz için ses kartını, görsel fonksiyonlar için ekran kartını, internete bağlanmak için kablosuz ağ ya da ethernet kartını, entegre kart okuyucunuzun denetleyecisini tanıtmanız gerekir. Her biri için ayrı ayrı CD’lerden sürücüler kurarsınız. İhtiyacınız olan herşey Linux dağıtımınızın CD’sinin içinde vardır ve sadece salt kurulumu 40 dakika süren Windows’un aksine 20-25 dakika içinde tüm sisteminiz, donanımları da tanınmış bir halde karşınızdadır. Durmayalım, devam edelim. Windows’ta kullanacağımız pek çok programı da kurmamız ve güncellemelerini de yapmamız gerekir. O da ne? Linux 25 dakikada kurulurken, ofis programları da dahil, çoklu ortam, sohbet vb. pek çok programı kurmuş bile.

Kolay Güncelleme

Update modülüyle Windows da kolayca güncelleme yapabilir. Ama sadece kendisini. Linux dağıtımınızda ise Paket Yöneticinizi kullanarak hem işletim sisteminizi hem de üzerinde kurulu olan tüm programlarınızı tek bir tıklama ile güncelleyebilirsiniz.

Program Bulma ve Kurma

Diğer işletim sistemlerinde olduğunun aksine Linux’ta bir program için internette araştırma yapmanız, ücret ödeyip indirmeniz ya da cd satın almanız, programı kurduktan sonra sistemi yeniden başlatmanız gerekmez. Programı doğrudan kullandığınız dağıtımın program deposundan bulur ve bir tıklama ile bilgisayarınıza kurabilirsiniz. Yazılım ihtiyacınızı diğer platformlar gibi kontrolsüz (internet) ortamlar yerine, test edilmiş ve sürekli kontrol altında tutulan depolardan giderdiğiniz için de güvenli bir yazılım kullandığınızdan emin olursunuz.

Beyin Gücünün Gelişimi

Linux, açık kaynak kodlu bir işletim sistemi olduğundan öğrenmeyi ve keşfetme isteğini tetikler. Bu sayede ülkelerde sadece kapalı kaynak kodlu işletim sistemlerinin ayarlarını yapmayı öğrenip sertifika alan operatörler yerine programlamada ileri seviyede, hızlı gelişen, yaratıcı, özgür zihinlerin doğmasına yardımcı olur. Bu sayede ülkenin yazılım ihtiyacı iç kaynaklardan sağlanabilir ve teknolojide kullanıcı olma halinden üreten durumuna dönüşüm sağlanabilir. Linux’un açıklığından yararlanıp, kullandığı programları daha fazla kurcalamak, modifiye etmek için programlama öğrenmeye meyil eden kullanıcıların sayısı azımsanamayacak kadar çoktur. Kurulumdan kullanıma, geliştirmeden paylaşıma, performanstan görselliğe; Linux’un biz kullanıcılara sunduğu sınırsız dünyayı yaşayarak öğrenmek en iyisi…Binlerce insanın yanımızda yürümeye can attığı bu dünyaya girip onu tanımak, inandığımız ya da inandırıldığımız pek çok düşünceyi sorgulamamıza, bir adım öteye ilerlememize ve bazı soruların gitgide önemini yitirmesine sebep olacaktır. Bazı soruların cevapları hep aynı olacaktır. Biz de şimdi, belki tek bir cümleyle yanıtlamalıydık “Neden Linux kullanmalıyız” sorusunu. Öğrenmek için, keşfetmek için, gelişmek için, daha iyi olmak için, özgürlük için!

Kaynak: https://cehars.github.io/103/neden-linux/